Αμφιλοχικό Άργος

Γενική άποψη του αρχαιολογικού χώρου

 Το Αμφιλοχικό Άργος βρισκόταν κοντά στη σημερινή Αμφιλοχία και ήταν η πρωτεύουσα του αρχαίου κράτους των Αμφιλόχων.

Κατά την παράδοση ιδρύθηκε από τον Αμφίλοχο όταν ο τελευταίος γυρίζοντας από τον Τρωικό πόλεμο στο Άργος συνάντησε δυσάρεστη κατάσταση και αναγκάστηκε να πάει στο βόρειο τμήμα της Ακαρνανίας.

Ερευνητές θεωρούν ότι η ίδρυση της πόλης είναι προγενέστερη του 5^ου αι. π.Χ. και η παρακμή της επήλθε μετά την πτώση του Μυκηναϊκού πολιτισμού. Επανεμφανίζεται στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Στις πρώτες αναφορές οι Αμφιλόχιοι παρουσιάζονται ως βάρβαροι, πιθανόν γιατί η διάλεκτός τους δεν ήταν κατανοητή από τους υπόλοιπους Έλληνες, όπως συνέβαινε και με τις περισσότερες ηπειρωτικές πόλεις.   

Κάποια στιγμή οι κάτοικοι προσκάλεσαν για συγκατοίκηση τους γείτονές τους από την αρχαία Αμβρακία, μια κίνηση που οπωσδήποτε θα έγινε για την αντιμετώπιση κάποιου κοινού κινδύνου. Από τη συνύπαρξη αυτή οι κάτοικοι του Αμφιλοχικού Άργους άρχισαν να χρησιμοποιούν τη δωρική διάλεκτο και διαφοροποιήθηκαν από τα ηπειρωτικά φύλα των υπόλοιπων πόλεων του κράτους της Αμφιλοχίας.

Σύντομα οι νέοι άποικοι έδιωξαν τους αυτόχθονες Αμφιλόχιους, οι οποίοι με τη σειρά τους στράφηκαν για βοήθεια προς τους γείτονες και συμμάχους τους Ακαρνάνες. Από τη συμμαχία αυτή προέκυψε η βοήθεια των Αθηναίων (που ήταν σύμμαχοι των Ακαρνάνων)για την ανακατάληψη της πόλης. Ενώνοντας τις δυνάμεις τους Αμφιλόχιοι, Ακαρνάνες και Αθηναίοι κατανίκησαν τους Αμβρακιώτες και μετά την ανακατάληψη της πόλης, ως πράξη εκδίκησης, οι τελευταίοι πουλήθηκαν ως δούλοι. Την περίοδο αυτή ιδρύθηκε και το κοινό δικαστήριο Ακαρνάνων-Αμφιλόχων στην αρχαία πόλη Όλπεις, που βοήθησε στην περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων των δυο λαών.

Τμήμα σωζόμενης οχύρωσης

Το 430 π.Χ. οι Αμβρακιώτες με τη βοήθεια και άλλων ‘’βάρβαρων’’ φυλών εισβάλουν στην Αμφιλοχία και καταλαμβάνουν εδάφη, όχι όμως και την πόλη. Το 426 π.Χ. επανέρχονται με τη βοήθεια των Σπαρτιατών και του στρατηγού Ευρύλοχου και καταλαμβάνουν μέχρι και της Όλπεις. Ο συνασπισμός Αμφιλόχων-Ακαρνάνων-Αθηναίων με αρχηγό τον Δημοσθένη τους αντιμετωπίζει στη μάχη των Όλπεων, όπου νικά αφήνοντας στους ηττημένους περί τους 3000 νεκρούς συμπεριλαμβανομένου και του Ευρύλοχου. Ο Δημοσθένης δεν αρκέστηκε στη νίκη αλλά ξεκίνησε την καταδίωξη. Αυτό θορύβησε τους Αμφιλόχους που ίσως να φοβήθηκαν ότι πιθανή κατάληψη της Αμβρακίας από τους Αθηναίους θα τους προσέφερε αφορμή για μόνιμη παρουσία στην περιοχή. Έτσι προτίμησαν σύναψη ειρήνης με τους ‘’λιγότερο επικίνδυνους’’ Αμβρακιώτες.

Το 390 π.Χ. γίνεται για πρώτη φορά αναφορά στη συμμαχία Αιτωλών-Ακαρνάνων-Αμφιλόχων. Στα επόμενα χρόνια η Αμφιλοχία κατακτιέται από το Μακεδόνα βασιλιά Κάσσανδρο μαζί με την Αμβρακία. Λίγο αργότερα ακολουθεί διαμάχη των γιών του, Αλέξανδρου και Αντίπατρου και τα εδάφη της Αμφιλοχίας-Ακαρνανίας και Αμβρακίας παραχωρούνται ως αντάλλαγμα στο βασιλιά Πύρρο της Ηπείρου που βοήθησε τον Αλέξανδρο να κερδίσει στη διαμάχη αυτή.

Επιστρέφει στην Αιτωλική συμπολιτεία, καταλαμβάνεται εκ νέου το 190 π.Χ.  από το Μακεδόνα Φίλιππο Γ’ και απελευθερώνεται ξανά από τον Αιτωλό Νίκανδρο το 189 π.Χ. Την ίδια χρονιά εισβάλλουν οι Ρωμαίοι στην περιοχή αλλά πριν την κατάληψη της πόλης συνάπτουν ειρήνη με την Αιτωλική συμπολιτεία. Το 167 π.Χ. το κράτος της Αμφιλοχίας αποσκιρτά από την συμπολιτεία και ανεξαρτητοποιείται.

Μετά την ίδρυση της Νικόπολης οι περισσότεροι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στη νεοϊδρυθείσα πόλη και το Αμφιλοχικό Άργος ερημώθηκε.

Σήμερα σώζονται κάποια τμήματα της οχύρωσης καθώς και θεμέλια οικοδομημάτων, κατάλοιπα αρχαίου θεάτρου και πολυάριθμοι τάφοι, χωρίς όμως ιδιαίτερες ανασκαφικές έρευνες.